Trận chiến pháp lý căng thẳng giữa Elon Musk và OpenAI – đứa con tinh thần từng được ông “khai sinh” – đang leo thang gay gắt như phim bom tấn Hollywood. Trong màn kịch này, Musk vừa đóng vai “nhà sáng lập vì chính nghĩa” vừa vô tình trở thành… “nạn nhân” của chính mình. Nghe thì ngược đời, nhưng loạt email nội bộ mới công bố của OpenAI đã phơi bày tất cả: hóa ra ông Musk từng cổ vũ hết mình cho mô hình vì lợi nhuận mà giờ đây ông đang… kịch liệt phản đối.
Cú quay xe đến từ 2015
Kể từ khi OpenAI chuyển mình từ một tổ chức phi lợi nhuận sang mô hình lợi nhuận giới hạn vào năm 2019, Musk bỗng biến thành người “không thể đứng nhìn”. Ông đệ đơn yêu cầu tòa án ngăn chặn OpenAI trở thành một công ty vì lợi nhuận hoàn toàn. Nghe có vẻ chính nghĩa lắm! Nhưng đời không như là mơ.
Trong loạt email từ tận năm 2015, Elon Musk đã viết hẳn một “bản nhạc cổ vũ” cho ý tưởng: “Cấu trúc phi lợi nhuận chẳng có vẻ gì là tối ưu”. Đến năm 2017, Musk và OpenAI đều hứng khởi gật gù: chuyển sang mô hình lợi nhuận mới là chân ái. Nhưng đời vốn dĩ không như ý muốn, khi ông không giành được quyền kiểm soát hoàn toàn, Musk bèn “đổi gió”, rời đi với một lời tiên tri cay đắng: “Các anh sẽ thất bại”.
Vậy mà giờ đây, cũng chính Elon Musk lại nộp đơn kiện, chỉ trích OpenAI đã “mất chất” vì tiền. Thật chẳng khác nào một cú “gậy ông đập lưng ông” đầy ắp kịch tính.
Đấu tố qua lại như trận tennis công nghệ
Phía OpenAI tất nhiên không để yên. Trong blog mới với cái tên không thể “thẳng thắn” hơn: “Elon Musk muốn một OpenAI vì lợi nhuận”, công ty “phản dame” cực gắt: “Ông không thể kiện để đạt AGI (trí tuệ nhân tạo cấp độ con người)”. Nói cách khác, OpenAI gợi ý Musk nên “xắn tay áo” mà cạnh tranh trên thị trường thay vì kéo nhau ra tòa “khẩu chiến”.
Không dừng lại ở đó, OpenAI còn tung ra chi tiết tố ông Musk đang cố “kìm chân” họ để xAI – đối thủ mới nổi do Musk sáng lập – có thêm thời gian “cất cánh”. Đúng kiểu vừa đá bóng vừa thổi còi, kịch hay lại thêm phần gay cấn.
Đáng nói hơn, Elon Musk giờ có thêm đồng minh mới không ngờ tới: Meta của Mark Zuckerberg, kẻ từng “khẩu chiến” với Musk không ít lần. Có lẽ câu “kẻ thù của kẻ thù là bạn” đang phát huy tối đa hiệu quả trong trận đấu pháp lý này. Meta cũng cáo buộc OpenAI vì tham vọng chuyển đổi mô hình, trong khi bản thân Meta thì chắc hẳn cũng đang “rục rịch” một kế hoạch AI cho riêng mình.
Chân tướng của cuộc chiến nghìn tỷ
Nhìn sâu hơn, màn đấu khẩu của Musk và OpenAI không chỉ là tranh chấp “vì yêu hóa hận” giữa nhà sáng lập và đứa con tinh thần. Thị trường AI đang tăng trưởng mạnh mẽ, dự đoán sẽ vượt 1.000 tỷ USD doanh thu trong thập kỷ tới. Với miếng bánh “siêu to khổng lồ” này, ai lại chẳng muốn một miếng thật lớn?
OpenAI, sau khi “lột xác” từ phi lợi nhuận thành lợi nhuận giới hạn, đã và đang trở thành một thế lực đáng gờm. Họ vừa phải đối mặt với các startup đầy tham vọng như xAI của Musk và Anthropic, vừa phải dè chừng các “đại gia” công nghệ như Google, Amazon và chính Meta. Tất cả đều nhắm tới chiếc vương miện AI đầy hấp dẫn.
Còn ông Elon Musk? Với xAI, Musk không đơn thuần là người ngoài cuộc. Dù lớn tiếng phản đối OpenAI chuyển thành công ty vì lợi nhuận, Musk cũng đang dẫn dắt xAI tham gia vào cuộc đua AI khốc liệt. Lời đả kích hôm nay có thể sẽ trở thành nền tảng cạnh tranh của xAI ngày mai.
Kết thúc hay chỉ là khởi đầu?
Cuộc chiến pháp lý này có lẽ chỉ mới là “màn 1” trong câu chuyện tranh giành quyền lực AI toàn cầu. Liệu OpenAI có giữ được vị thế bá chủ, hay Musk và xAI sẽ làm một cú “lật kèo” ngoạn mục? Tương lai vẫn còn bỏ ngỏ, nhưng điều chắc chắn là AI không còn chỉ là cuộc chơi công nghệ, nó đã trở thành chiến trường pháp lý, chính trị và kinh tế đầy khốc liệt.
Chúng ta hãy cùng ngồi xuống, ăn bắp rang bơ và chờ xem liệu Musk có tiếp tục… “lỡ tay quăng boomerang” nữa hay không. Vì với ông Elon Musk, một khi đã bước vào sân khấu, kịch tính sẽ còn dài dài.
